Mayn mame ver ikh – Audio

.English Follows Yiddish

מאַשע שטוקער-פּאַיוק (1914—1988)
איז געבױרן געװאָרן אין קאַרטוז־בערעזע, דעמאָלט פּױלן. אין 1925 האָט די משפּחה עמיגרירט קײן אַרגענטינע און זיך באַזעצט אין דעם ערד־אַרבעטערישן ייִשובֿ מאָנטעפֿיאָרע. זי האָט זיך געלערנט אין אַ תּרבות־שול (העבראַיִש/ציוניסטיש) אין פּױלן און דערנאָך אין אַרגענטינע דער קאָלאָניע־שול װוּ איר טאַטע בנימין שטוקער איז געװען אַ לערער. זי האָט זיך געלערנט אין דעם ייִדישן לערער־סעמינאַר אין בוענאָס־אײַרעס אין די אָנהײב 1930ער יאָרן און איז יאָרן לאַנג געװען אַ לערערין פֿון קינדער־גערטנער. אין 1943 האָט זי זיך באַזעצט אין ב”אַ. זי האָט פּובליקירט איר ערשט ליד “מײדל פֿון קאַמפּ”, צו 16 יאָר אין פּנימער און פּנימלעך (רעדאַקטירט און אַרױסגעגעבן פֿון טשערנאָװעצקי און גרוזמאַן) אָבער איר אמתער אַרײַנטריט אין דער ייִדישער ליטעראַטור האָט זי געמאַכט אין 1933 מיט אַ סעריע לידער אין דער ייִדישע צײַטונג, ב”אַ. זינט דעמאָלט האָט זי זיך באַטײליקט אין אַ גרױסער צאָל ייִדישע אױסגאַבעס סײַ אין דרום־אַמעריקאַ סײַ אין צפֿון־אַמעריקע װי אױך אין ישׂראל װוּ זי האָט עולה געװען אין 1974.
בדרך־כּלל איז שטוקער־פּאַיוק אַ קינדער־שרײַבערין אין פֿאַרשײדענע זשאַנערס: ליד, דערצײלונג, מעשׂהלע. אירע לידער און מעשׂהלעך זײַנען אַרײַנגענומען געװאָרן אין אַ צאָל כרעסטאָמאַטיעס פֿאַר ייִדישע שולן. זי איז די מחברין פֿון אַ צאָל ביכער: קינדערלעך, קינדער־לידער, ב”אַ, 1948, זינגענדיק, קינדער־לידער, ב”אַ, 1951, דער צױבערבױם, מעשׂהלעך און לידער, ב”אַ, 1957, באַן פֿון מײַנע טעג, לידער און דערצײלונגען, תּל־אָבֿיבֿ, 1981.

מײַן מאַמע װער איך

קוק איך זיך אין שפּיגל אײַן:
זאָג מיר ― װיפֿל בין איך אַלט?
ערשט עס קוקט אין אים אַרײַן
גאָר מײַן מאַמע, איר געשטאַלט.

רונצלען קנײטשן, מיד דער בליק,
אין די האָר שױן פּאַסמעס גרױ ―
װי מיט יאָרן לאַנג צוריק
אױסגעזען האָט זי אַזױ.

װען און װי איז עס געשען?
אָט אַזױ זיך ― פּלוצעם גאָר?
אפֿשר האָב איך זי דערזען
אָט אַצינד אין דמיון גאָר?

נײן, ס’איז װאָר, ס’איז װאָר, ס’איז װאָר!
כ’זע דער מאַמעס שטריך נאָך שטריך
אױף מײַן פּנים שנײַדיק קלאָר.
כ’װער אַלײן מײַן מאַמע ― איך. ‏

MAYN MAME VER IKH

Kuk ikh zikh in shpigl ayn:
Zog mir – vifl bin ikh alt?
Ersht es kukt in im arayn
Gor mayn mame, ir geshtalt.

Runtslen kneytshn, mid der blik,
In di hor shoyn pasmes groy –
Vi mit yorn lang tsurik
Oysgezen hot zi azoy.

Ven un vi iz es geshen?
Ot azoy zikh – plutsem gor?
Efsher hob ikh zi derzen
Ot atsind in dimyen gor?

Neyn, s’iz vor, s’iz vor, s’iz vor!
Kh’ze der mames shtrikh nokh shtrikh
Af mayn ponem shnaydik klor.
Kh’ver aleyn mayn mame – ikh.

Mashe Shtuker-Paiuk (1914 – 1988)
was born in Kartuz-Bereze, then Poland. In 1925 the family emigrated to Argentina and lived in the agricultural settlement of Montefiore. In Poland she studied in a Hebrew and zionist-oriented Tarbut school and in Argentina in the school in her colony where her father was a teacher. In the early 1930s he studied in the Yiddish teachers’ seminary in Buenos Aires and was for many years a kindergarten teacher. In 1943 she settled in Buenos Aires. She published her first poem “Meydl fun kamp” at age 16 in Penemer un Penimlekh (edited and published by Tshernovetski and Gruzman) but she made her real literary debut in 1933 with a series of poems in the Yidishe tsaytung, Buenos Aires. After that she participated in a number of Yiddish publications in South and North America as well as in Israel where she emigrated in 1974.
Shtuker-Paiuk was mostly, although not only, a children’s writer, in various genres: poetry, short story and fairy tale. Her poems and children’s stories were included in a number of anthologies for Yiddish schools. Her books include: Kinderlekh (Little Children), Buenos Aires, 1948, Zingendik (Singing), children’s poems, Buenos Aires, 1951, Der Tsoyberboym (The Magic Tree), tales and stories, Buenos Aires, 1957, and Ban fun Mayne Teg (Train of My Days), poems and stories, Tel-Aviv, 1981.

I’m Becoming My Mother

I look into my looking-glass.
Please tell me glass, is that face me?
It seems to me it’s come to pass
my mother’s face looks back at me.

The wrinkles deep, the tired gaze,
the hair already streaked with gray –
in years gone by, her later days
she looked precisely just that way.

But when and how did all this start?
Quite suddenly, it seems to me.
Perhaps I see my mother’s face
because of active fantasy.

But no! It’s true, it’s true!
I see my mother’s every line
reflected in my face. “It’s you!”
Her tied old face becomes now mine.
Tr. Barnett Zumoff
Songs to a Moonstruck Lady: Women in Yiddish Poetry, Selected and Translated by Barnett Zumoff, The Dora Teitleboim Center for Yiddish Culture, 2005