THIS WEEK
Ana Margolin, מײַן שטאַם רעדט, My Ancestors Speak
Leyb Kvitko, עשׂו, Esau
Reyzl Zhikhlinski, יצחקס ברכה, Isaac’s Blessing

Ana Margolin, Mayn shtam redt

25: 19And these are the generations of Isaac, Abraham’s son:

כה 19 און דאָס איז די געשיכטע פֿון יצחק, אבֿרהמס זון:

For a biography of Anna Margolin, click here.
For a biography of Anna Margolin in Yiddish, click here.

מײַן שטאַם רעדט

מײַן שטאַם:
מענדער אין אַטלעס און סאַמעט,
פּנימער לאַנג און בלײכזײַדן,
פֿאַרחלשטע גלוטיקע ליפּן.
די דינע הענט צערטלען פֿאַרגעלטע פֿאָליאַנטן.
זײ רעדן אין טיפֿער נאַכט מיט גאָט.

און סוחרים פֿון לײַפּסק און פֿון דאַנסק.
בלאַנקע מאַנקעטן. אײדעלער סיגאַרן־רױך.
גמרא־װיצן. דײַטשע העפֿלעכקײטן.
דער בליק איז קלוג און מאַט,
קלוג און איבערזאַט.
דאָן־זשואַנען, הענדלער און זוכער פֿון גאָט.

אַ שיכּור,
אַ פּאָר משומדים אין קיִעװ.

מײַן שטאַם:
פֿרױען װי געצן באַצירט מיט בריליאַנטן,
פֿאַרטונקלט רױט פֿון טערקישע טיכער,
שװערע פֿאַלדן פֿון סאַטין־דע־לעאָן.
אָבער דאָס לײַב איז אַ װײנענדיקע װערבע,
אָבער װי טרוקענע בלומען די פֿינגער אין שױס,
און אין די װעלקע פֿאַרשלײערטע אױגן
טױטע לוסט.

און גראַנד־דאַמען אין ציץ און אין לײַװנט,
ברײטבײניק און שטאַרק, און באַװעגלעך,
מיטן פֿאַראַכטעלכן לײַכטן געלעכטער,
מיט רויִקע רײד און אומהײמלעכן שװײַגן.
פֿאַר נאַכט בײַם פֿענצטער פֿון אָרעמען הױז
װאַקסן זײ װי סטאַטועס אױס.
און עס צוקט דורך די דעמערנדע אױגן
גרױזאַמע לוסט.

און אַ פּאָר,
מיט װעלכע איך שעם זיך.

זײ אַלע, מײַן שטאַם,
בלוט פֿון מײַן בלוט
און פֿלאַם פֿון מײַן פֿלאַם,
טױט און לעבעדיק אױסגעמישט,
טרױעריק, גראָטעסק און גרױס
טראַמפּלען דורך מיר װי דורך אַ טונקל הױז.
טראַמפּלען מיט תּפֿילות און קללות און קלאָג,
טרײסלען מײַן האַרץ װי אַ קופּערנעם גלאָק,
עס װאַרפֿט זיך מײַן צונג,
איך דערקען ניט מײַן קול —
מײַן שטאַם רעדט.
      לידער, 1929, 1991 ‏

MY ANCESTORS SPEAK

My ancestors:
Men in satin and velvet,
faces long and silky pale.
faintly glowing lips
and thin hands caressing faded folios.
Deep into the night they speak with God.

Merchants from Leipzig and Danzig
with clean cuffs, smoking fine cigars.
Talmudic wit. German niceties.
Their look is clever and lacklustre,
clever and self-satisfied.
Don Juans, dealers and seekers of God.

A drunkard,
a pair of converts in Kiev.

My ancestors:
Women bejewelled in diamonds like icons,
darkly crimsoned by Turkish shawls,
and heavy folds of Satin-de-Lyon.
But their bodies are weeping willows,
the fingers in their laps like withered flowers,
and in their faded, veiled eyes
lifeless desire.

Grand ladies in calico and linen,
broad-boned, strong and agile,
with their contemptuous, easy laughter,
with calm talk and uneasy silence.
At dusk, by the window of the humble house
they sprout like statues.
And coursing through their dusky eyes
cruel desire.

And a pair
I am ashamed of.

All of them, my ancestors,
blood of my blood,
flame of my flame,
dead and living mixed together,
sad, grotesque, immense.
They trample through me as through a dark house.
Trampling with prayers, and curses, and wailing,
rattling my heart like a copper bell,
my tongue quivers,
I don’t know my own voice –
My ancestors speak.
Tr. Shirley Kumove
Drunk From The Bitter Truth: The Poems Of Anna Margolin, edited, translated, and an introduction by Shirley Kumove, 2005.

MAYN SHTAM REDT

Mayn shtam:
Mender in atles un samet,
Penemer lang un bleykhzaydn,
Farkhaleste glutike lipn.
Di dine hent tsertlen fargelte folyantn.
Zey redn in tifer nakht mit got.

Un sokhrem fun Laypsk un fun Dansk.
Blanke manketn. Eydeler sigarn-roykh.
Gemore-vitsn. Daytshe heflekhkeytn.
Der blik iz klug un mat,
Klug un iberzat.
Don-zhuanen, hendler un zukher fun got.

A shiker,
A por meshumodem in Kiev.

Mayn shtam:
Froyen vi getsn batsirt mit brilyantn,
Fartunklt royt fun terkishe tikher,
Shvere faldn fun satin-de-leon.
Ober dos layb iz a veynendike verbe,
Ober vi trukene blumen di finger in shoys,
Un in di velke farshleyerte oygn
Toyte lust.

Un grand-damen in tsits un in layvnt,
Breytbeynik un shtark, un baveglekh,
Mitn farakhtelkhn laykhtn gelekhter,
Mit ruike reyd un umheymlekhn shvaygn.
Far nakht baym fentster fun oremen hoyz
Vaksn zey vi statues oys
Un es tsukt durkh di demernde oygn
Groyzame lust.

Un a por,
Mit velkhe ikh shem zikh.

Zey ale, mayn shtam,
Blut fun mayn blut
Un flam fun mayn flam,
Toyt un lebedik oysgemisht,
Troyerik, grotesk un groys
Tramplen durkh mir vi durkh a tunkl hoyz.
Tramplen mit tfiles un kloles un klog,
Treyslen mayn harts vi a kupernem glok,
Es varft zikh mayn tsung,
Ikh derken mit mayn kol –
Mayn shtam redt.
Margolin, Lider, 1929, 1991

Leyb Kvitko, Eysev

25:25 And the first came forth ruddy, all over like a hairy mantle; and they called his name Esau.
27: 3Now therefore take, I pray thee, thy weapons, thy quiver and thy bow, and go out to the field, and take me venison; 4and make me savoury food, such as I love, and bring it to me, that I may eat; that my soul may bless thee before I die.’ 

כה 25 און דער ערשטער איז אַרױסגעקומען אַ רױטער, אין גאַנצן אַזױ װי אַ האָריקער מאַנטל; און מע האָט גערופֿן זַײן נאָמען ֵעָשׂו.
 כז 3 דרום נעם אַצונד, איך בעט דיך, דײַנע װאַפֿן, דײַן פַֿײלבַײטל און דײַן בױגן, און גײ אַרױס אין פֿעלד, און פֿאַנג מיר אַ געפֿאַנג; 4 און מאַך מיר אַ מאכל אַזױ װי איך האָב ליב, און ברענג מיר, און איך װעל עסן; כּדי מײַן זעל זאָל דיך בענטשן אײדער איך שטאַרב. 

For a biography of Leyb Kvitko, click here.

עשׂו

עשׂו,
באַװאַקסענער, געבענטשט מיט שמעקנדיקן פֿעלד!
דיר קומט פֿון מיר אַ גרײַזער חובֿ,
ער ליגט פֿאַרזונקען אין מײַן טיף,
באַגראָבן אין מײַנע פֿאַרשאָטענע אוצרות…

עשׂו,
שטיל, הינטער דײַנע פּלײצעס,
שטיל האָב איך געזױגן די ריחות פֿון דײַן מזל,
דאָס קרעפֿטיקע געטראַנק
פֿון דיר, עשׂו, שמעקנדיק פֿעלד.

עשׂו,
האָריקער, מיט בלינדן טאַטנס ברכה
אױף װאַלדנקאָפּ,
אױף מילדן, בלאָנדן —
מאָן מיך ניט אַצינד …מאָן מיך ניט אַצינד…
טראָפּנװײַז דײַנס איז אײַנגעזונקען
אין מײַן גרײַזן אומעט.
טראָפּנװײַז אױסגעהױכט
מיט אַלע מײַנע טױזנטער נשמות,
אױף אַש פֿון גאַנג,
אױף אַש פֿון זײַן…

עשׂו,
אױף ברײטן פּײַנענפֿלאַך פֿון שימל־אוראַלט
איז אױסגעשפּינט,
אױסגעשטיקט,
אױסגעשטריקט
מײַן אוראַלט האַרץ,
מײַן גרײַזער טרױם,
מײַן טונקל־גלאַנציק קוקן…
זוך דאָרט, זוך…
עשׂו,
קער זיך אָפּ פֿון מיר צו דײַנע שעפּסעלעך.
צו דײַנע שמעקנדיקע קװאַלן,
לײג אַרױף דײַן האַנט אױף זײ,
דײַן האָריק אַלטע האַנט…
לײב קװיטקאָ

ESAU

Esau,
Hairy Esau, blessed with fragrant fields;
To you I owe an ancient debt,
Debt deep within my marrow,
Buried in my innards’ shadows…

Esau.
Quietly, behind your back,
Quietly I sensed the savor of your good fortune,
Esai—that sturdy draft
of your fragrant fields…

Esau,
Hairy Esau, with our blind father’s blessing
On your wild, wooded head,
On your gentle, fair hair—
Don’t ask for payment now, Esau… not now…
Drop by drop you have seeped your way
Into my gloom of distant days,
Breath by breath exhaled
With all my many-thousand souls,
On the ashes of the road,
On the ashes of being…

Esau,
On the broad canvas of pain, of moldy distant days,
Is spun,
Is sewn,
Is stitched,
My ancient heart,
My ancient dreams
My dark glassy stare…
Look there, look there….
Esau,
Leave me and tend your sheep,
Your fragrant springs,
Lay your hand on them,
Your hairy ancient hand….
     Leyb Kvitko
     Tr. Allen Mandelbaum and Harold Rabinowitz, Penguin Book of Yiddish Verse