The Life of Sarah Dos lebn fun Sore – Audio

שלום בערגער (1973 — )
איז געבוירן געוואָרן אין וואַשינגטאָן, ד.ס. און איז אויפֿגעוואָקסן אין לויִסוויל, קענטאָקי. ער איז אַ פּאָעט, זשורנאַליסט און פּראָזאַיִקער און אַן איבערזעצער אויף ייִדיש און ענגליש . אויף דער ייִדישע גאַס איז ער מסתּמא צום בעסטן באַקאַנט מיט זײַן די קאַץ דער פּאַיאַץ, אַן איבערזעצונג פֿון ד“ר סוסעס Cat in the Hat. ער האָט דעביוטירט אין דער ייִדישער פּרעסע אין זשורנאַל די פּען. זינט דעמאָלט האָט מען געדרוקט זײַנע לידער און איבערזעצונגען אין גילגולים, ליריק, דעם ייִדישן און ענגלישן  פֿאָרווערטס און טאַבלעט. ער האָט אַרויסגעגעבן איין באַנד לידער, זאָג כאָטש להבֿדיל/Not in the Same Breath, (אַרויס אין 2011). זײַנע לידער זײַנען געדרוקט געוואָרן אין די אויסגאַבעס: טראָט בײַ טראָט, אַ פֿרישע אַנטאָלאָגיע פֿון הײַנטצײַטיקער ייִדישער פּאָעזיע, 2010 ווי אויך אין The Ecco Anthology of International Poetry, 2010. ער איז געווען פּון די הויפּט־איבערזעצערס פֿון פּלוצעמדיקער רעגן: לידער פֿון גיטל שעכטער ווישוואַנאַט, 2003. (זעט וואָך 5) אין 2009 איז בערגער  צוגעטיילט געוואָרן די רובינליכט־פּרעמיע פֿון פֿאַראיין פֿון ייִדישע שרײַבער און זשורנאַליסטן אין ישׂראל.

ער און זײַן פֿרוּיִ, סעלעסט סאַלעד,האָבן פֿארלייגט און פֿירן אָן מיט דעם פֿאַרלאַג די ייִדישע שטוב yiddishcat.com. בײַ טאָג (און אַ מאָל בײַ נאַכט אויך), אַרבעט ער ווי אַ דאָקטער פֿון אינטערנאַלער מעדיצין אין באַלטימאָר וווּ ער וווינט מיט זײַן פֿרוי און זייערע  צוויי קינדער.  זיי רעדן ייִדיש מיט זייערע צוויי קינדער און זייערע חבֿרים.

וועגן זײַנע צוויישפּראַכיקע לידער שרײַבט ער: „מיר איז שווער פֿונאַנדערצושיידן צווישן די עובֿדות פֿון פּאָעט און איבערזעצער. אפֿשר זײַנען זיי די דו־פּרצופֿים (2 פּנימער) וואָס סײַ דער מדרש סײַ אָפּלאַטאָן שטעלן בײַ בריאת־העולם.”

 The Life of Sarah
דאָס לעבן פֿון שׂרה אמנו

The life of Sarah דאָס לעבן פֿון שׂרה אמנו זאָל איר זכות איר בײַשטיין במהירה בימינו אָמן was 120 years איז געווען הונדערט און זיבן און צוואַנציק יאָר איז געווען די צאָל פֿון שׂרהס טעג and she was mourned מע האָט זי באַוויינט מיט ביטערע טרערן זייער אַ לאַנגע צײַט. Whereupon it was decided that in all the history of Jewish liturgy love and literature there should be enough matriarchs to furnish a feminist room. האָט מען געזוכט צווישן אַלע ראשונות און אַחרונות צי איז ניטאָ קיין מאַמע וואָס קען געבוירן אַ נײַע חבֿרה פֿרײַע מיידלעך און לוסטיקע ייִנגלעך וואָס קענען זיך איינער דעם צווייטן ליבן און שטיצן and they all got together in a castle on the hill. Ruth ascended the spiral stairs and let her hair hang down as she sang songs of bloody speartips. שׂרה שענירער האָט געהייסן די מיידלעך לערנען פֿלײַסיק ווײַל נאָר זיי וואָלטן זיך אַליין דעראַרבט די מיצווה. But naming all women is like naming all men. תּעמוד תּעמוד תּעמוד אָן ענד. אַ לאַנג מגילה פֿון זיִען אין אַ בית-כּנסת פֿון ערן.
 

Zackary Sholem Berger (1973 – )

was born in Washington, D.C. And grew up in Louisville, Kentucky. He is a poet, journalist, and translator in Yiddish and English. He is probably best known, in the small world of modern-minded Yiddish speakers, as the translator of Dr. Seuss’s The Cat in the Hat into  Yiddish. He has published widely in both Yiddish and English, in journals such as Gilgulim, Lyric, The Forward, and Tablet. He has published one volume of poetry Zog khotsh lehavdil/Not in the Same Breath: a Yiddish and English Book of Poetry, 2011. His poems were included in Step by Step: Contemporary Yiddish Poetry, 2010 and The Ecco Anthology of International Poetry, 2010. He was a translator for Sudden Rain: Yiddish Poems by Gtil Schaechter Viswanath, 2003. See Week 5).
By day he is a doctor (internist)  in Baltimore where he lives with his wife and children – they speak Yiddish to each other and their friends. He and his wife Celeste Solod founded and run the Yiddish Cat Publishing house: http://yiddishcat.com

About his bi-lingual poetry Berger writes: “For me it is very difficult to distinguish between the tasks of a poet and a translator. Maybe they are the creature with two faces, the דו-פרצופים which both the midrash and Plato place at Creation.”

I have translated the whole poem into English. The Yiddish sections are in blue italics. In cases where  the Yiddish is translated into English in the original I did not repeat the line twice in English.

 The life of Sarah our Mother, may her merits stand by her speedily and in our days amen was one hundred and twenty years old she was mourned with bitter tears for a very long time. Whereupon it was decided that in all the history of Jewish liturgy love and literature there should be enough matriarchs to furnish a feminist room. So they searched among all the First Great Women and Later Great Women to see if there wasn’t a a mother who could give birth to new band of free girls and joyful boys who would be able to love and support one another and they all got together on a castle on the hill. Ruth ascended the spiral stairs and let her hair hang down as she sang songs of bloody speartips. Sore Shenirer told the girls to learn diligently because only they would inherit this mitzvah. But naming all women is like naming all men. Rise, rise, rise without end. A long scroll of shes in a synagogue of hes.