Mayn kleyne tokhter – Audio
Es hot mayn mame – Audio
English follows Yiddish.
רחל קאָרנס ביאָגראַפֿיע געפֿינט זיך אין וואָך 13 ליד „מײַן מאַמען אַנשטאָט אַ מצבֿה אױף איר אומבאַקאַנטן קבֿר”. זעט אויך וואָך 17 צו לייענען איר ליד „דורות”.
מײַן קלײנע טאָכטער
מײַן קלײנע טאָכטער איז אַ מאַמע פֿון צװײ גרױסע זין ―
זי האָט די שװאַרצע, לאַנגע צעפּ מיט יאָרן קריק
אָפּגעשױרן און מיט זײ פֿאַרבונדן
דעם פֿרילינג פֿון אַן ערשטן, קנאָספּעדיקן גליק.
עס איז נאָך טײל מאָל אין איר בליק פֿאַראַן
דער אָפּשײַן פֿון אַ װאָרט, װי פֿון אַ װײַטן שטערן,
אַ װאָרט, װאָס האָט דעם ריח פֿון פֿריש־פֿאַרזײטע בײטן
און דעם טעם פֿון נאָך נישט אױסגעװײנטע טרערן.
נאָר אירע ליפּן ― צװײ פֿאַרפּרעסטע זיגלען
היטן שטרענג און קינאהדיק דעם ציטער
פֿון יענע טעג, װען ס’האָט אַ האַרבסט, אַ פֿריִער,
אַנטבלױזט זײ און געלאָזן נאַקעט צום געװיטער.
און עס איז גלײַך אַ חלום װאָלט געדעמערט
און זיך באַנײַט מיט יעדן דור אױף ס’נײַ,
געפּרוּװט זיך אױסגלײַכן מיט בענקשאַפֿטן פֿאַרװײעטע
װאָס װאַרטן ערגעץ שטיל, געדולדיק און געטרײַ.
די גנאָד פֿון װאָרט, תּל־אָבֿיבֿ, 1968
עס האָט מײַן מאַמע זײער אָפֿט געװײנט
אפֿשר איז אױסגעװאָקסן אַ בערעזע אױף דעם בערגל,
פֿאַר װעלכן מערדערהאַנט גענומען האָט די מאָס
אין דעם געדיכטן וואַלד לעבן דעם שטעטל גרײדינג,
און בלױז אַ פֿױגל קומט אַהין אױף קבֿר־אָבֿות.
צו מײַן מאַמעס אומבאַקאַנטן קבֿר,
װוּ זי ליגט. אין האַרץ אַ דײַטשע קױל,
קען איך בלױז אין חלום גײן און גײן און גײן
מיט פֿאַרמאַכטע אױגן און פֿאַרשטומטן מױל.
־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־־
כ’געדענק, עס האָט מײַן מאַמע זײער אָפֿט געװײנט,
און איך, איך האָב געמײנט,
אַז פֿון פֿאַרגעלטע בלעטער פֿון איר תּחינה
קוקט אַ געבונדענער צו איר אַבֿרהמס זון
און זי שטעלט זיך אין דער מוטער שׂרהס בחינה.
װײַל מיר, די קינדער אירע װױעװען, שטיפֿן, לאַכן,
כאָטש דער טאַטע אונדזערער איז אַזױ יונג געשטאָרבן ―
װאָלט ער געלעבט, דער פֿאָטער גוטער, װאָלט ער קײן מאָל, קײן מאָל
אונדז נישט געפֿירט צום באַרג מוריה פֿאַר אַ קרבן.
דאָך האָט מײַן מאַמע אַזױ אָפֿט געװײנט ―
האָט זי געװוּסט, געאַנט,
אַז ס’גרײט זיך שױן דער הימל אין דער הױך
אױפֿצופּראַלן זײַנע טױערן אין דער ברײט
אױף אויפֿצונעמען אירע בײדע זין
אין װאָלקנס רױך?
נאָר איך, איר בת־יחידה, בין פֿאַרבליבן,
װי אַ דאָרן אױף אַן אױסגעדייװערט־װיסטן פּלײן
װערן דער המשך פֿון מײַן מאַמעס טרערן,
װערן אַלײן
איר געװײן.
אױף דער שאַרף פֿון אַ רגע, תּל־אָבֿיבֿ, 1972
MAYN KLEYNE TOKHTER
Mayn kleyne tokhter iz a mame fun tsvey groyse zin –
Zi hot di shvartse, lange tsep mit yorn krik
Opgeshoyrn un mit zey farbundn
Dem friling fun an ershtn, knospedikn glik.
Es iz nokh teyl mol in ir blik faran
Der opshayn fun a vort, vi fun a vaytn shtern,
A vort, vos hot dem reyekh fun frish-farzeyte beytn
Un dem tam fun nokh nisht oysgeveynte trern.
Nor ire lipn – tsvey farpreste ziglen
Hitn shtreng un kinedik dem tsiter
Fun yene teg, ven s’hot a harbst, a frier
Antbloyzt zey un gelozn naket tsum geviter.
Un es iz glaykh a kholem volt gedemert
Un zikh banayt mit yedn dor af s’nay,
Gepruvt zikh oysglaykhn mit benkshaftn farveyete
Vos vartn ergets shtil, geduldik un getray.
Di gnod fun vort, 1968
ES HOT MAYN MAME ZEYER OFT GEVEYNT
Efsher iz oysgevoksn a bereze af dem bergl,
Far velkhn merderhant genumen hot di mos
In dem gedikhtn vald lebn dem shtetl Greyding,
Un bloyz a foygl kumt ahin af keyver-oves.
Tsu mayn mames umbakantn keyver,
Vu zi ligt. In harts a daytshe koyl,
Ken ikh bloyz in kholem geyn un geyn un geyn
Mit farmakhte oygn un farshtumtn moyl.
– – – – –
Kh’gedenk, es hot mayn mame zeyer oft geveynt,
Un ikh, ikh hob gemeynt,
Az fun fargelte bleter fun ir tkhine
Kukt a gebundener tsu ir Avroms zun
Un zi shtelt zikh in der muter Sores pkhine.
Vayl mir, di kinder ire voyeven, shtifn, lakhn,
Khotsh der tate undzerer iz azoy yung geshtorbn —
Volt er gelebt, der foter guter, volt er keyn mol, keyn mol
Undz nisht gefit tsum barg Morie far a korbn.
Dokh hot mayn mame azoy oft geveynt —
Hot zi gevust, geant,
Az s’greyt zikh shoyn der himl in der hoykh
Uftsupraln zayne toyern in der breyt
Af uftsunemen ire beyde zin
In volkns roykh?
Nor ikh, ir bas-yekhide, bin farblibn,
Vi a dorn af an oysgeydevert-vistn pleyn
Vern der hemshekh fun mayn mames trern,
Vern aleyn
Ir geveyn.
Af der sharf fun a rege,Tel-Oviv, 1972
Rokhl Korn’s biography can be found in Week 13 along with her poem “To My Mother”. See also Week 17 for her poem “Generations”.
My Little Daughter
My little daughter is a mother of two grown sons —
she cut her long black braids off years ago
and bound them round
the springtime of a budding joy.
At times a word still glistens
in her eye like a distant star,
a word that has the smell of fields just sown
and the taste of unfinished tears.
But her two lips pressed together, sealed,
jealously hold in the shiver
of those days when an early autumn
left them naked to the storm.
It’s as if a dream turned to twilight
and in each generation new
strove to make terms with wind-blown longings
that wait silent, patient and true.
Tr. Seymour Levita
English translation copyright Seymour Levitan
My Mother Often Wept
A birch tree may be growing on the mound
heaped by a murderer’s hands
in thick woods near the town of Greyding,
and only a bird goes there to honor the dead
where my mother lies in an unknown grave,
a German bullet in her heart.
And I go, go, go there only in dreams,
my eyes shut, my mouth dumb.
I remember that my mother often wept,
and I, I imagined
Abraham’s son, bound for the sacrifice, looking to her
form the pages of her prayerbook
while she lived Sarah’s fate
and we tumbled, laughed, and played,
despite our father’s early death –
Had he lived, our good father,
he would never, never
have taken us to Mount Moriah to be sacrificed.
And yet my mother wept so often –
Did she know
that heaven had prepared
to open wide its gates
and take her sons
in billowing clouds of smoke?
And I was left behind, her only daughter,
like a thorn in dry ground,
and I am the voice of my mother’s tears,
I am the sound of her weeping.
Tr. Seymour Levitan,
Generations, Selected Poems, Rachel Korn, Mosaic Press/Valley Editions, Ontario. p.46