Mayn mame un der oyvn – audio
An emer vaser – audio
Shtarbt di muter – audio
Mayn mames shikh – audio
אַן אַנדער בילד פֿון רייזל זשיכלינסקין און איר ביאָגראַפֿיע געפֿינען זיך אין וואָך 3. אַנדערע לידער געפֿינען זיך אין וואָכן 3, 4 און 9.
מײַן מאַמע און דער אױװן
װאָס האָט מײַן מאַמע
געװאָלט אַרױסכּישופֿן פֿון אונדזער אױװן?
זי האָט אים איבערגעשטעלט
אַיעדן האַרבסט.
געשלעפּט אים פֿון װאַנט צו װאַנט,
פֿון װינקל צו װינקל,
געמאַכט אים העכער,
קלענער,
דער קאַפֿל־אױװן איז געשטאַנען
בלײך, שטום.
דער גױ האָט געטרונקען בראָנפֿן
פֿון אַ פֿלאַש
און געזונגען לידער סלאַװישע, טרױעריקע,
דער לײם האָט געשײַנט אין זײַנע גרױסע הענט ―
מיך געשראָקן האָט זײַן שאָטן אױף די װענט
און דער װײַסער שאָטן פֿון דעם אױװן.
שװײַגנדיקע טירן, 1962
אַן עמער וואַסער
„רײזל ברענג אַן עמער װאַסער” ―
זאָגט די מאַמע
און איך פֿאָלג.
שױן יאָרן װי איך טראָג דאָס װאַסער ―
פֿון דער מאַמע איז געװאָרן רױך.
דער ברונעם איז שױן לאַנג פֿאַרשאָטן.
די זמנים בײַטן זיך:
ס’איז װינטער,
װינטן רײַסן מײַנע גלידער,
איך האַלט זיך אָן אין עמער װאַסער.
שװײַגנדיקע טירן, 1962
שטאַרבט די מוטער
שטאַרבט די מוטער ―
טראָגט דער זון איר פּנים װײַטער,
האָריקער,
טרױעריקער,
אײַנגעשפּאַרטער.
שטאַרבט די מוטער
טראָגט דער זון איר פּנים װײַטער.
האַרבסטיקע סקװערן: לידער, 1969
מײַן מאַמעס שיך
בײַ נאַכט קוקן אױף מיר מײַנע שיך
מיט מײַן מאַמעס מידע בליקן ―
די זעלבע נישט־דערגאַנגענקײט
און אױסגעמיטענע גליקן.
איך קלעטער אױף װאָלקן־קראַצערס
זינק אַראָפּ אין די טאָלן ―
בײַ נאַכט קום איך צוריק
אין מײַן מאַמעס שיך
באַדעקט מיטן געדולדיקן שטױב פֿון יאָרן.
האַרבסטיקע סקװערן: לידער, 1969
MAYN MAME UN DER OYVN
Vos hot mayn mame
Gevolt aroyskishefn fun undzer oyvn?
Zi hot im ibergeshtelt
Ayedn harbst.
Geshlept im fun vant tsu vant,
Fun vinkl tsu vinkl,
Gemakht im hekher,
Klener,
Der kafl-oyvn iz geshtanen
Bleykh, shtum.
Der goy hot getrunken bronfn
Fun a flash
Un gezungen lider slavishe, troyerike,
Der leym hot geshaynt in zayne groyse hent –
Mikh geshrokn hot zayn shotn af di vent
Un der vayser shotn fun dem oyvn.
Shvaygndike tirn, 1962
AN EMER VASER
“Reyzl breng an emer vaser” –
Zogt di mame
Un ikh folg.
Shoyn yorn vi ikh trog dos vaser –
Fun der mame iz gevorn roykh.
Der brunem iz shoyn lang farshotn.
Di zmanim baytn zikh:
S’iz vinter,
Vintn raysn mayne glider,
Ikh halt zikh on in emer vaser.
Shvaygndike tirn, 1962
SHTARBT DI MUTER
Shtarbt di muter –
Trogt der zun ir ponem vayter,
Horiker,
Troyeriker,
Ayngeshparter.
Shtarbt di muter
Trogt der zun ir ponem vayter.
Harbstike Skvern: Lider, 1969
MAYN MAMES SHIKH
Ba nakht kukn oyf mir mayne shikh
Mit mayn mames mide blikn –
Di zelbe nisht-dergangenkeyt
Un oysgemitene glikn.
Ikh kleter af volkn-kratsers
Zink arop in di toln –
Ba nakht kum ikh tsurik
In mayn mames shikh
Badekt mitn geduldikn shtoyb fun yorn.
Harbstike Skvern: Lider, 1969
The biography and an earlier photo of Rajzel Zychlinski can be found in post no. 3. Other poems by her can be found in post 3, 4 and 9.
My Momma And The Oven
What magic was my momma working
with our oven?
She moved it
every fall,
dragged it from wall to wall,
from corner to corner,
raised it,
lowered it.
The tile oven stood
pale, silent.
The peasant drank vodka
from the bottle
and sang sad Slavic songs.
The clay glistened on his big hands—
I was frightened by his shadow on the walls
and the white shadow of the oven.
Tr. Seymour Levitan, copyright Seymour Levitan c 2012
A Pail Of Water
“Rajzel, fetch a pail of water,”
momma says,
and I obey.
I’ve carried that water for years.
Momma’s turned to smoke,
the well is silted over.
The seasons change:
it’s winter,
the wind tears my limbs,
and I cling to that pail of water.
Tr. Seymour Levitan, copyright Seymour Levitan c 2012
When a Mother Dies
When a mother dies
her son perpetuates her face,
hairier,
sadder –
stubborn.
When a mother dies,
her son perpetuates her face.
Tr. Barnett Zumoff
God Hid His Face: Selected Poems of Rajzel Zychlinsky, translated by Barnett Zumoff, Aaron kramer, Marek Kanter and others
My Mother’s Shoes
At night my shoes look at me
with my mother’s tired eyes –
the same goals unachieved
and happiness missed.
I climb skyscrapers,
sink down into valleys –
at night I come back
in my mother’s shoes,
covered with the patient dust of years.
Tr. Barnett Zumoff
God Hid His Face: Selected Poems of Rajzel Zychlinsky