Ven es heybt zikh on – Audio
English follows Yiddish.
בערטאַ קלינג (?1886 — 1978)
איז געבױרן געװאָרן אין נאָװאַרעדעק, ווײַסרוסלאַנד און איז אױפֿגעװאָקסן אָן אַ טאַטע־מאַמע. אין 1898 איז זי אַװעקגעפֿאָרן קײן בערלין און אין 1899 האָט זי עמיגרירט קײן אַמעריקע. זי האָט דעבוטירט אין ל. מילערס װאָרהײט אין 1916 און האָט זיך געדרוקט אין פֿאַרשײדענע פּובליקאַציעס: אין דעם זאַמלבוך שריפֿטן, װײַנפּערס בײַם פֿײַער און דער אָנהײב, די פֿעדער, פֿרײַהייט, ליטעראַרישע העפֿטן, אאַז”וו. זי איז פֿאַרטראָטן אין קאָרמאַנס אַנטאָלאָגיע ייִדישע דיכטערינס, 1928 און אין ראָזשאַנסקיס די פֿרױ אין דער ייִדישער פּאָעזיע, 1966. זי האָט אַרױסגעגעבן די ביכער: לידער, 1935, װי איך שטײ און גײ: לידער, 1939 און פֿון מײַנע טעג: לידער, 1952. דערצו פֿלעגט זי אױפֿטרעטן װי אַ זינגערין פֿון ייִדישע פֿאָלקסלידער. זי און איר מאַן ד”ר יחיאל קלינג זײַנען געווען באַקאנט מיט דעם ליטעראַרישן סאַלאָן פֿאַר פּאָעטן, בעלעטריסטן און מאָלערס וואָס זיי האָבן געהאַט בײַ זיך אין דער הײם אין בראָנקס.
װען עס הײבט זיך אָן
װען עס הײבט זיך אָן דער טאָג
און די קינדער מײַנע
גײען אײנציקװײַז
פֿון הױז אַרױס
צו די געפֿאַרן
פֿון דעם טאָג,
פֿון דער שטאָט —
שטײ איך פֿאַר דער טיר
און בעט צו דיר:
ברענג זײ, גאָט,
צוריק צו מיר,
אומבאַשעדיקט
פֿון דעם טאָג,
פֿון דער שטאָט.
און װען עס גײט אַװעק דער טאָג,
און עס קומט די נאַכט,
און דו האָסט מײַנע קינדער
מיר צוריקגעבראַכט:
אומבאַשעדיקט
נאָכן טאָג —
דאַנק איך, גאָט, דיר
פֿאַר דער גאַנצקײט
פֿון מײַן יעדן גליד,
פֿאַר דער רו פֿון מײַן געמיט.
לידער, ניו–יאָרק, 1935
VEN ES HEYBT ZIKH ON
Ven es heybt zikh on der tog
Un di kinder mayne
Geyen eyntsikvayz
Fun hoyz aroys
Tsu di gefarn
Fun dem tog,
Fun der shtot –
Shtey ikh far der tir
Un bet tsu dir:
Breng zey, Got,
Tsurik tsu mir,
Umbashedikt
Fun dem tog,
Fun der shtot.
Un ven es geyt avek der tog,
Un es kumt di nakht,
Un du host mayne kinder
Mir tsurikgebrakht:
Umbashedikt
Nokhn tog –
Dank ikh, Got, dir
Far der gantskeyt
Fun mayn yedn glid,
Far der ru fun mayn gemit.
Lider, Nyu-york,1935
Berta Kling (?1886 – 1978)
was born in Noworodek, Byelarus and grew up without parents. In 1898 she left for Berlin and in 1899 she emigrated to America. In 1916 she made her literary debut in L. Miller’s Vorhayt and after that published in various publicatons, among them: in Shriftn, Vaynper’s Bam fayer and Der onheyb, Di feder, Frayhayt, Literarishe heftn, etc. She is also represented in E. Korman’s anthology Yidishe dikhterns (Yiddish poetesses; 1928) and Rozhanski’s Di froy in der yidisher poezye (The woman in Yiddish poetry, 1966). She published the following books: Lider (Poems;1935), Vi ikh shtey un gey (As I stand and walk; 1939) and Fun mayne teg: lider (From my days: poems; 1952). She was also a very popular singer of Yiddish folksongs. She and her husband, Dr. Yechiel Kling, were well known for their literary salon for poets, prose writers and painters which they held in their home in the Bronx.
When Day Begins
When day begins
And my children
Leave the house
One by one
To the dangers of the day,
Of the city –
I stand at the door,
And I pray to you:
Bring them, God,
Back to me,
Unharmed
From the day,
From the city.
And when the day departs
And night descends,
And you have brought my children
Back to me:
Unharmed
After the day –
I thank you, God,
For my limbs
Which remain whole,
for the stillness of my soul.
Tr. Sheva Zucker